Vừa qua, Thứ trưởng Bộ Tài chính Đỗ Hoàng Anh Tuấn đã họp với Vụ Pháp chế, Vụ Chính sách thuế, Tổng cục Hải quan và Hải quan Hải Phòng để tìm ra cách giải quyết .
Không thông quan vì ...giống xe chở người !
lãnh đạo Tổng cục Hải quan từ chối tiết lộ nội dung chi tiết của cuộc họp nhưng cho biết cuộc họp chỉ nhằm tổng hợp, đề xuất các phương án giải quyết để báo cáo Bộ trưởng Bộ Tài chính quyết định.
Trước đó, ngày 11/7, công ty cổ phần Ô tô Tây Bắc - Chi nhánh Hà Nội đã viết đơn gửi Bộ trưởng Vương Đình Huệ khẩn thiết đề nghị xem xét vụ việc bị tồn đọng từ 2 năm trước.
Cụ thể, công ty Ô tô Tây Bắc cho biết đã nhập lô hàng 26 chiếc xe ô tô tải Van hiệu Daewoo Matiz từ tháng 10/2010. Sau đó, Cục Đăng kiểm Việt Nam đã cấp 26 giấy chứng nhận là “ô tô tải Van” cho lô hàng này. Tuy nhiên, Chi cục Hải quan cửa khẩu Cảng Đình Vũ vẫn cho rằng, các xe này… giống xe chở người hơn và không giải quyết thông quan cho lô hàng nói trên.
Phân loại xe khá rõ ràng nhưng tranh cãi vẫn kéo dài nhiều năm
Sau nhiều lần đơn thư qua lại, rốt cục gần 2 năm qua, lô hàng vẫn dầm mưa dãi nắng tại kho ngoại quan, khiến doanh nghiệp chịu tổn thất hàng tỷ đồng, cơ quan hải quan vẫn im hơi lặng tiếng, ngay cả khi Cục Hải quan Hải Phòng thừa nhận trong công văn số 3292 ngày 13/6/2012 rằng "Mặt hàng Xe ô tô nhãn hiệu Daewoo Matiz nói trên có đặc tính cơ bản là xe tải Van hơn là xe chở người phù hợp phân loại và áp dụng mức thuế vào Nhóm 8704 (nhóm xe tải - PV)".
Cùng 1 loại xe, phân loại khác nhau
Trên thực tế, tranh cãi liên quan đến phân loại xe đã kéo dài nhiều năm qua, nhiều trường hợp cơ quan chức năng "nhầm lẫn" giữa phân loại xe được cơ quan chuyên môn là Cục Đăng kiểm chứng nhận với việc biến đổi công năng của người sử dụng sau khi mua xe. Cụ thể, theo thông lệ quốc tế và quy định của Việt Nam, Cục Đăng kiểm luôn phân loại rất đúng các loại xe trên là xe tải; trong khi nhiều người mua xe về đã lắp thêm ghế và sử dụng như xe chở người, dù đăng ký là xe tải Van. Vì thế "thà nhầm còn hơn bỏ sót", cơ quan Hải quan nhất quyết không thông quan cho lô hàng theo dạng xe tải mà cho rằng đó là loại xe chở người !.
Trong nước, nhiều năm qua, công ty GM Việt Nam hiện nay và trước đó là Vidamco liên tục sản xuất và bán ra các mẫu xe tương tự, cụ thể là Matiz an và giờ là Chevrolet Spark Van. Các mẫu xe này có hình dáng, kích thước, cấu tạo, thông số kỹ thuật... giống hệt lô hàng 26 chiếc xe ô tô trên. Các xe này đang được Cục Đăng Kiểm Việt Nam cấp Giấy chứng nhận an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường với phân loại xe là xe ô tô tải van, đang được bán, đăng ký lưu hành và tham gia giao thông hoàn toàn bình thường.
Dù tên gọi có khác nhau như xe Matiz tại thị trường nội địa Hàn Quốc, xe Spark cho thị trường xuất khẩu nhưng các mẫu xe trên đều cùng là xe ô tô tải Van. Vì thế, các doanh nghiệp nhập khẩu xe tải Van cho rằng, khi các cơ quan chức năng của Việt Nam áp dụng Tiêu chuẩn quốc gia phân loại phương tiện theo mục đích sử dụng để phân loại 2 loại xe này thì kết quả phải giống nhau. Nhưng thực tế hiện nay, xe nhập khẩu thì xác định là xe chở người, còn xe lắp ráp trong nước thì xác định là xe ô tô tải Van.
Theo một số người trong cuộc, sự chồng chéo, lấn sân không đúng chuyên môn cũng gây ra những tranh cãi không đáng có về xe tải Van kéo dài nhiều năm qua. Ở đây, chức năng, thẩm quyền chính về việc phân loại đối với phương tiện giao thông là Cục đăng kiểm Việt Nam (thuộc Bộ Giao thông Vận tải), xử lý xe hoán cải là Bộ Công an, còn Bộ Tài chính (Tổng cục Hải quan) chỉ có thẩm quyền chính liên quan đến các vấn đề về phân loại thuế, thu thuế...